İslam insanların her iki dünyada da nasıl mutlu olacaklarının ilke ve esaslarını ortaya koyan son dindir. Hz. Peygamber bu kuralların nasıl uygulanacağını yaşayarak göstermiş son peygamberdir. Müslümanların problemlerinin çözümü için bu iki kaynağa bakmaları yeterlidir. Ancak bu iki kaynağın ne dediğine bakmak yerine şeytan ve taraftarlarının peşinden gidenler ve kendi şahsi çıkarlarını önceleyenler olabilecektir. Böyle kimseler ahiret günü kaybettiklerini anlayacaklardır ama o zaman da iş işten geçmiş olacaktır.

İslam’a göre bir ülkenin yönetiminde belli bir kavmin mensuplarının egemen ve ayrıcalıklı olması hiçbir zaman söz konusu değildir. İslam her zaman liyakate bakar ve ehliyeti esas alır. Bir insanın işinin uzmanı olması önemlidir. Ahlaklı, becerikli ve güvenilir olması mühimdir. Kadın veya erkek olması, şu veya bu ırktan gelmesi önemli değildir. Önemli olan o kişinin yaptığı işin hakkını vermesidir. Müslümana düşen görev böyle birini seçmek ya da böyle bir kişinin hak ettiği göreve gelmesi için çabalamaktır.  “Bizden değil” veya “tamam işte bu bizden” düşüncesi yanlıştır. Bir Müslümanın ölçüsü bu değildir ve olamaz. Atanan ya da seçilen o kişi eğer görevinin hakkını veremiyorsa, onun değiştirilmesinde hiçbir sakınca yoktur.

Diğer taraftan bir ülkede hukuk kurallarını parayı ve silahı elinde bulunduranlar belirleyemez. Konunun uzmanı kimseler bu kuralları, kaynağını vahyin evrensel ilkelerinden alarak uzun istişareler sonucu ortaya koyarlar. Alınan bu kararlar o toplumda yaşayan insanlara tek tek anlatılır.  İnsanlar bu ilkeleri uzunca bir zaman tartışırlar, varsa aksaklıklar ve eksiklikler giderilir, daha güzeline ulaşılır ve nihayet bu kararlar halkın oyuna sunulur. Çoğunluğun dediğine göre o kurallar kabul edilir ve herkes kabul edilen bu kurallara uymak zorundadır. Burada hiçbir etnik kökene ayrıcalık ve üstünlük tanınamaz. Herkes dinini özgürce yaşar; dilini konuşur ve kültürünü ve geleneklerini yaşatır. Hz. Peygamber’in soyundan gelmek bile bir imtiyaz ve üstünlük nedeni olarak görülüp gösterilemez.

Konulan ilke ve kurallara herkes uymak durumundadır. Özgürlükler esastır. Kimse kimseye dayatmada bulunamaz. Şiddet içermeyen her türlü düşünce özgürce ifade edilir. Nefret söylemi yasaktır.

Nihayet din kardeşliğe dayanan bir birlik kurulur ve herkes belirlenen esaslara harfiyen uyar. Birliği bozmaya kalkışan, fitne çıkartan, bölünmeyi ve parçalanmayı savunan, ayrımcılık yapan, kendilerine özel imtiyazlar isteyen, hukukun ilkelerine aykırı davrananlar suç işlemiş sayılırlar. Hakların ve özgürlüklerin kullanılması, konulan bu kardeşlik ve birlik esaslarına aykırı olamaz. Yanlış yapanlar cezasını mutlaka çeker.

Öte yandan farklı din ve inanç mensupları İslam devleti sınırları içinde özgürce dinlerini ve inançlarını ya da inançsızlıklarını yaşarlar. Kimse onlara genel ahlak kurallarına aykırı davranmadıkça hiçbir zorlama ve dayatmada bulunamaz. Hukuk önünde onlar da eşit vatandaştır. Hakları kısıtlanamaz. Onlardan suç işleyenler olursa hukuk kuralları içinde belirlenen cezalar onlar için de geçerlidir.  

Etnik milliyetçilik yaparak kendi kavmini en üste çıkarmak ve diğer ırkları küçük görmek yanlıştır. Çünkü insanların farklı ırk ve renklerde yaratılmaları, farklı dilleri konuşuyor olmaları onların bir tercihi olmadığı gibi bu bir eksiklik nedeni de değildir. Aksine bütün bunlar Allah’ın varlığının ve birliğinin delillerindendir. Bu insanlarla oturup konuşmak, tanışmak ve birlikte yaşamak yerine başka ırk, renk ve dinden insanları sırf bu yüzden suçlamak, dışlamak ve ötekileştirmek yanlıştır.

Sonuç olarak toplumun ve tüm insanlığın sorunlarının çözümü için Kuran ve Sünnete bakmak yeterlidir. Bu iki kaynağın tavsiyelerine almak yerine sürekli kavga etmek, ortak aklı kullanmamak, tefrikaya düşmek, savaşlar çıkartmak ve ırkçılık yapmak yanlıştır. Dar kalıplar içinde düşünmek ve toplumun sorunlarını daha da büyütmek doğru değildir. Hakiki bir mümine düşen görev bu ilkeleri öğrenmek ve bu ilkeler ışığında karar vermektir. Bu şaşmaz ilkelere bakarak ve bunları ölçü alarak yanlış yapan, hatada ısrar eden, menfaatini önceleyenleri iyi tanımak ve bunlara hak ettiği dersi vermektir. Bu evrensel ilkeleri savunan, özü ve sözü bir olan, onurlu ve ilkeli müminlere her zaman destek olmaktır. (08.02.2013)

Yrd. Doç. Dr. Ahmet Emin SEYHAN

Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi