Ey Aydın Bozuntusu! Senin İslâm’a Hakaret Etmeye Hakkın Var mı?

Kendini aydın zanneden bir kadının şu sözlerini ilk duyduğumda onun İslam dini hakkında ne kadar cahil olduğunu anladım; ona çok acıdım; sonra da o zavallı hâline çok ama çok üzüldüm. Köşe yazarı geçinen bu kadın çok biliyormuş edasıyla, pervasızca, utanmadan ve sıkılmadan bir “görüş/ kanaat” belirtmiyor, aksine İslam hakkında düpedüz yanlış/ taraflı/ ön yargılı “bir hüküm” veriyordu. O kadın şöyle söylüyordu: “İslam ülkelerinde sorgulama kültürü yoktur. İslam merkezine bireyi değil cemaati alan bir dindir.”

Böyle bir tespit/ temenni/ zırva tamamen yanlıştır ve Kur’ân’ın ilkelerine de kesinlikle aykırıdır. Çünkü Yüce Allah, Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyurmaktadır:

“Andolsun ki, sizi ilk defa yarattığımız gibi teker teker bize geleceksiniz ve dünyada size verdiğimiz şeyleri arkanızda bırakacaksınız. Sizinle ilgili olarak ortaklarımız sandığınız (dünyalık menfaatler elde etmek için gölgesine sığındığınız, işin kolayına kaçtığınız, sorumluluk almayı reddettiğiniz, bilerek ve isteyerek peşlerinden gittiğiniz) şefaatçilerinizi de yanınızda göremeyeceksiniz. Andolsun aranızdaki bütün bağlar kopmuş ve (Kutsalın kendisinde tecelli ettiğini, Allah’ın rızasına ve sevgisine ulaşma konusunda kendilerinin size aracılık ettiğini) iddia ettikleriniz, sizi yüzüstü bırakıp kaybolmuşlardır.” (Enâm, 6/94)

“Şüphesiz onların dönüşü ancak bizedir. Sonra onların sorguya çekilmesi de sadece Bize aittir.” (Gâşiye, 88/25-26)

Görüldüğü üzere tüm insanlar, hesaplarını Yüce Allah’a teker teker vereceklerdir ve kimse kimsenin günahını üstlenmeyecektir. (Fâtır, 35/18) Dolayısıyla esas olan “bireyin kendi sorumluluğu”dur. Zira Yüce Allah her insana akıl vermiş, düşünüp sorgulamasını ve hakikati bulmasını istemiştir.

Elbette İslam, müminlerin kardeşliğine, birlik ve beraberliğe, dayanışmaya ve yardımlaşmaya çok büyük önem veren bir dindir. Ancak “cemaat ruhunu” ön plana çıkartıp bireyin merkeze alınmadığını, sorumsuz olduğunu, hiçbir şeyi sorgulamadığını, her şeye körü körüne inandığını iddia etmek sakat bir yaklaşımdır ve bu tür zırvaları İslâm’a mal etmeye ve “kamuoyunda yanlış bir algı oluşturmaya” hiçbir kimsenin hakkı yoktur.

Çünkü herhangi bir cemaatin/tarikatın içinde olmak kurtuluş için asla yeterli değildir. Bu konudaki uydurma rivayetlere inanmak ve bunları savunmak yanlıştır. Müslümanların hata ve yanlışlarını İslâm’a yıkmaya ve son din İslâm’ı karalamaya kimsenin hakkı yoktur. Zira her zaman belirleyici olan; bireyin kendi tercihleridir. Cenneti hak etmenin veya cehennem azabından kurtulmanın yolları bellidir. Kur’an, sayısız âyette bireyleri düşünmeye, akıllarını kullanmaya, ders ve ibret almaya çağırmaktadır. (Nisa, 4/82; Enâm, 6/50; Enfâl, 8/22; Yûnus, 10/100; Hûd, 11/51; Nahl, 16/17, 79; İsrâ, 17/99; Meryem, 19/67; Enbiya, 21/10, 66-67; Müminûn, 23/80; Kasas, 28/60; Saffât, 37/137-138, 155; Mümin, 40/67; Câsiye, 45/23)

Diğer taraftan başkalarına sorgulamayı öneren “bu aydın müsveddesi kadının” kendi yanlış ve ön yargı dolu malumatlarını/ bilgi kırıntılarını “araştırmadan/ eleştirmeden/ sorgulamadan kesin doğru bilgiymiş gibi aktarması da” son derece ilginç ve dikkate şayan bir durumdur. İslam hakkında sorumsuzca ve küstahça “hüküm vererek” eleştirel düşünceden yoksun olduğunu göstermesi de kayda değerdir.

Aynı şekilde kötü örneklerden yola çıkarak veya hakikatin bir kısmını dillendirerek “bir bütün hakkında hüküm vermek” de doğru değildir. Çünkü bir sistem kendi bütünlüğü içinde mana taşır. Bütünlük bozulunca mahiyetini kaybeder. Sistemin bir parçasını alıp bütün sistemi bu parçadan ibaret saymak akıl ve mantık dışıdır.

Dolayısıyla eleştirel düşünceden bahsedenlerin söz söyledikleri son din hakkında “sıfır bilgiye sahip oldukları” çok rahatlıkla ifade edilebilir. Zira bu durum, adı geçen aydın müsveddesinin yukarıdaki sözlerinden anlaşılmaktadır. Bu itibarla bendeniz bu münevver geçinen kadını ve onun gibilerini Prof. Dr. Mehmet Okuyan, Prof. Dr. Abdülaziz Bayındır ve Mustafa İslamoğlu’nun baktıkları pencereden bakarak Kur’an’ı okumaya, anlamaya ve sağlıklı tefekkürün hakkını vermeye davet ediyorum.

Sonuç olarak, İslam bireyi merkeze alır ve cemaate de önem verir. Eleştirel düşünceyi önemser. Araştırmayı, sorgulamayı ve aklını kullanmayı tavsiye eder. Tefrikayı, fitneyi ve bölücülüğü yasaklar. Hakikati arayanın er ya da geç bulacağını haber verir. Aklını kullanmayanları da hayvan gibi hatta hayvanlardan da aşağı olarak vasıflanırır. (A’raf, 7/179; Yunus, 10/100) (22.08.2014)

Yrd. Doç. Dr. Ahmet Emin SEYHAN

Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi