Rabıta Yapmak Adamı Şirke Götürür!

Her şeyden evvel şunu ifade edelim ki, Yüce Allah insanoğluna şah damarından daha yakındır; dua edenlerin duasına en güzel şekilde karşılık vereceğini kendisi ifade etmektedir (Sâffât, 37/75. Ayrıca bkz. Bakara, 2/186; Neml, 27/62). Dolayısıyla O’na yaklaşmak için araya aracılar koymak, Yüce Allah’a büyük bir saygısızlıktır/ terbiyesizliktir/ hakarettir/ densizliktir.

Zira Allah Teâlâ’nın bizzat kendisi Kur’ân’da “kuluna çok yakın olduğunu” şöyle haber vermektedir:

“Gerçek şu ki, insanı yaratan Biziz ve onun içindekinin (şeytanın) ona ne fısıldadığını Biz biliriz: çünkü Biz ona şah damarından daha yakınız.” (Kaf, 50/16)

“Ey iman edenler! Size hayat verecek şeylere sizi çağırdığı zaman, Allah’ın ve Resûlü’nün çağrısına uyun ve bilin ki Allah, kişi ile kalbi arasına girer (Allah size çok yakındır). Yine bilin ki, O’nun huzurunda toplanacaksınız.” (Enfâl, 8/24)

Bu âyetlerden anlaşıldığına göre Yüce Allah’a yönelmek ve sadece O’ndan istemek gerekir. Bu itibarla araya aracılar koymak doğru değildir. Nitekim Yüce Allah bir başka âyette şöyle buyurmaktadır:

“Öyleyse [yalnız] Rabbinize yönelin ve [ölümün ve yeniden dirilmenin] azabı başınıza gelmeden önce O'na teslim olun, sonra hiç kimse sizi koruyamaz.” (Zümer, 39/54)

Görüldüğü üzere kuluna çok yakın olduğunu söyleyen Yüce Allah’tır. Öyleyse O’na yaklaşmak için “araya aracılar koymak ve onları hayal ederek Yüce Allah’a ulaşacağını zannetmek” son derece tehlikeli bir yola girmeyi kabullenmektir.

Tekrar ifade edelim ki, bizim burada kast ettiğimiz rabıta, gözlerini kapatıp “şeyhinin/ hocasının fotoğrafına/ resmine bakarak, onu hayal ederek onun vasıtasıyla Yüce Allah’a yaklaştığını iddia edenlerin” yaptıkları rabıtadır. Böyle bir rabıta adamı şirke götürür. Bir müslümanın böyle şeylere tenezzül etmesi asla düşünülemez. Zira şeyhini hayal ederek onun resmine bakarak olgunlaşacağını ve kemale ereceğini düşünmek zavallılıktan başka bir şey değildir.

Dolayısıyla böyle bir rabıta, tıpkı mayın tarlasında yürümek gibidir ve her an insanın havaya uçmasına/ ölmesine neden olabilir. Bu itibarla böyle bir rabıta, adamı şirke düşürür. Çünkü sahabe, tabiîn ve tebeut’t-tabiîn döneminde olmayan dinin özüne aykırı bu eylemi/ uygulamayı savunmak yoldan çıkmayı kabullenmek anlamına gelir.

Sırat-ı müstakîmi bırakıp dalâlete götüren yollara sapmak cahil ve sefihlerin işidir. Bunları uyarmak ise dinî ilimlerle meşgul olan samimi âlimlerin görevleri cümlesindendir. Bu vazifeyi yapanlara teşekkür edeceklerine hakaret edenler ise sadece zavallılardır.

Bu nedenle “rabıtacılık oynayanlar” çok tehlikeli bir oyun oynadıklarını bilmek zorundadırlar. Zira kuluna çok yakın olduğunu söyleyen Yüce Allah’tır. O’nun bu sözünü alaya/ hafife alarak rabıta yapmayı önermek şirke kapı aralamak, O’nun koyduğu sınırları ihlal etmek ve O’na karşı gelmektir.

Böyle bir rabıta, asla bid’at-ı hasene (güzel bir âdet) değildir. Kaldı ki bu, bir bid’at-ı seyyie (kötü bir âdet) de değildir. Bu, alenen hurafedir; sapkınlıktır; yapılması haramdır; caiz değildir; sonunda şirk ve dalâlet olan sapkınca bir yoldur.

Nitekim Kur’ân’da böyle bir rabıtaya işaret edecek tek bir âyet-i kerîme bile yoktur. Hz. Peygamber’in uygulamalarında da böyle bir rabıtaya rastlanılmamaktadır. Ashâbı kiram da asla böyle bir rabıta yapmamıştır. Hâl böyle olunca mezkûr rabıtayı savunanların konuyu bir kez daha düşünmeleri kendi yararlarına olacaktır.

Diğer taraftan kendilerini samimiyetle uyaranları “tasavvuf ve tarikat erbabına ve ehl-i zikre düşman” diye nitelemek, hem hedef saptırmak hem yukarıdaki âyetleri görmezlikten gelmek hem de Hz. Peygamber’den sadır olmayan bir uygulamayı savunmak demektir ki, bu son derece yanlış bir yaklaşımdır. Zira burada tasavvufa düşmanlık yok, yaptıkları büyük hataya dikkat çekip mutasavvıfları samimiyetle uyarı vardır.

Bu nedenledir ki, “geberik akıl” diyerek akla savaşa açan, “on paralık re’y” diyerek re’y düşmanlığı yapan, “kıyası” bir türlü kabullenmeyen ve ısrarla uydurma rivâyetlerin arkasına saklanan bu sefihler peşlerine taktıkları müslümanları aldatmanın vebalini/ bedelini ahirette ödeyemeyecek ve tepetaklak cehennemi boylayacaklardır.

Zira bu tipler, zayıf ve uydurma hadisleri içeren kitapları kaynak göstererek rabıtaya delil bulmaya çalışmış, insanlara “sahih hadis naklediyor izlenimi” vermiş ve böylece Hz. Peygamber’e yalan isnad ederek cehennemdeki yerlerini şimdiden hazırlamışlardır. Bu nedenle araştırmaksızın uydurma rivayetleri eserlerine alanlar ile bunları incelemeden sahih hadis kabul eden ve “bu çürük rivayetler üzerine rabıta gibi bir ucubeyi inşa etmeye kalkışanlar” eşit derecede sorumludurlar.

Âlimlerin; “Bu rivâyetin senedinde mecrûh râvîler var, ayrıca bu rivayetin senedinde inkita’ (kopukluk) var” diye uyarmalarına ve böyle bir hadisle amel edilemeyeceğini söylemelerine rağmen hâlâ bu tür mevzû hadisleri sahiplenmek, metni Kur’ân’a ve sahih sünnet’e aykırı İslam dışı böyle bir hadisi savunmak hem gayr-i ilmî hem de gayr-i ahlâkîdir.

Çünkü bu zavallılar, uydurma hadisleri delil getirerek istiğâse ve istimdatın “şeyhlerden/ velilerden/ sûfîlerden/ hocalardan/ mürşitlerden/ imamlardan” da dileneceğini söylemiş ve Yüce Allah’ı ikinci plana atma cüretini/ cesaretini göstermişlerdir. Bunu söylerken de Allah korkusundan zerre kadar yüzleri kızarmamış ve tüyleri ürpermemiştir.

Bunlar bir Peygamber’in veya İslam âliminin kabrini ziyaret ettiklerinde “türbede yatan o zatın örnek kulluk tecrübesini model almak ve onun gibi başarılı olmak için Yüce Allah’a dua etmek” yerine; “Ey Peygamber! Benim için Rabbinden af dile!” veya “Yetiş ey filanca! Yetiş ey falanca!” diyerek mezarda yatan ölüye yalvarmış ve Allah Teâlâ yerine ölmüş kimseleri aracı koyma gafletine düşmüşlerdir/ saplanmışlardır.

Bu hezeyanlarına delil olarak ise “rabıta konusunda sukût-i icmâ vardır (bu konuda âlimler susmuştur öyleyse bunu kabullenmişlerdir)” gibi komik bir gerekçe üretmiş ve rabıtanın şirk olduğunu söyleyen İslâm âlimlerinin samimi uyarılarına kulak tıkamışlardır. Dolayısıyla güçlü delilleri bırakıp işlerine gelen böyle bir “sukût-i icmâ” iddiasıyla kendilerini avutmuş, milleti aldatmış ve ahirette de veballerini katlamışlardır.

Diğer taraftan bir kimsenin gece seccadesinin başında namaz kıldıktan sonra ölümü ve ölümden sonraki hayatı düşünerek kendini hesaba çekmek suretiyle yaptığı rabıta şirk değildir. Bu tefekkür hâli ile diğeri tamamen birbirinden farklıdır. Aradaki bu farka çok ama çok dikkat edilmelidir.  

Bir mü’minin Yüce Allah’ın huzurunda durduğunu düşünerek namaz kılıp Yüce Allah’a rabıta etmesi/ bağlanması/ O’nun karşısında saygıyla eğilmesi normaldir. Ancak araya şeyhini koyarak onun aracılığıyla “tevessül etmesi/ torpil peşinde koşması” asla ve kat’a doğru değildir.

Çünkü Kur’ân-ı Kerîm, Yüce Allah’a yaklaşmak için araya aracılar koyanları şöyle uyarmaktadır:

“(Ey Muhammed!) Şüphesiz biz o Kitab’ı sana hak olarak (derunî bir anlam ve amaç üzere) indirdik. Öyle ise sen de dini Allah’a has kılarak O’na kulluk et. İyi bilin ki, halis din yalnız Allah’ındır. O’nu bırakıp da başka dostlar edinenler, “Biz onlara sadece, bizi Allah’a daha çok yaklaştırsınlar diye ibadet ediyoruz” diyorlar. Şüphesiz Allah, ayrılığa düştükleri şeyler konusunda aralarında hüküm verecektir. Şüphesiz Allah, yalancı ve nankör olanları doğru yola iletmez.” (Zümer, 39/3)

“Allah’ı bırakıp, kendilerine ne zarar, ne de fayda verebilecek şeylere tapıyorlar ve “İşte bunlar Allah katında bizim şefaatçılarımızdır/ aracılarımızdır” diyorlar. De ki: “Siz, Allah’a göklerde ve yerde O’nun bilmediği bir şeyi mi haber veriyorsunuz!? O, onların ortak koştukları şeylerden uzaktır, yücedir.” (Yûnus, 10/18)

Öte yandan şurası bir gerçektir ki, şirke bulaşanların amelleri boşa gidecektir. Şu âyetleri birlikte okuyalım.

“Andolsun, (ey Muhammed!) sana ve senden önceki peygamberlere şöyle vahyedildi: “Eğer Allah’a ortak koşarsan (Allah'tan başkasına ilahî sıfatlar yakıştırırsan/ kutsallık atfedersen) elbette amelin/ çaban boşa çıkar ve elbette ziyana uğrayanlardan olursun.” (Zümer, 39/65)

“İşte bu, Allah'ın hidayetidir (rehberliğidir/ yol göstermesidir), kullarından dileyeni ona iletir. Eğer onlar da Allah'a ortak koşsalardı, yapmakta oldukları (iyi) amelleri elbette boşa giderdi.” (En’âm, 6/88)

Sonuç olarak, insanı şirke götüren mezkûr rabıta, Hindistan ve civar ülkelerde yaşayan budistlerin yaptığı yoganın/ meditasyonun İslam’a sokuşturulmuş/ uyarlanmış bir şeklinden/ türevinden başkası değildir. Böyle bir rabıta, mayın tarlasında yürümek gibi tehlikeli bir iştir. Bunu yapan bir adamın/ kadının sonunda şirke düşmesi kaçınılmazdır. Bu sapkınca hareketi normal gören ve göstermeye çalışanlar bu işten ya menfaati olanlar ya da dinî ilimler sahasında konuşmaya ehil olmayan ama dinî kisveye bürünmüş din tüccarlarıdır. Bu uyarılarımıza kulak tıkayarak cehenneme gitme özgürlüğünü kullanan ve yaptıkları iyi amelleri kendi elleriyle boşa çıkartanlara söyleyecek sözümüz sadece “Size selam olsun!”dur (Furkân, 25/63; Kasas, 28/55). Zira bize düşen en güzel şekilde uyarmaktır. Zorla ve baskıyla insanlara düşüncelerimizi kabul ettirmek değildir. Çünkü bizim böyle bir gücümüz de görevimiz/ yetkimiz de yoktur (Kâf, 50/45; Gâşiye, 88/21-22). “Atalarımızdan böyle gördük değiştirmeyiz”, “Bu zamana kadar kimse bilemedi de sen mi bildin?” ve “Sen ne dersen de! Biz böyle bir rabıtayı yapmaya devam edeceğiz!” diyerek ukala/ budala/ beyinsiz/ ebleh/ sefih olduğunu ıspatlayanların yıkılacakları/ devrilecekleri yere kadar gitme özgürlükleri vardır. Bu bakımdan o hürriyetlerini kullananlara ve iyi amellerini boşa çıkartanlara ne bu dünyada ne de ahirette hiçbir şekilde acımamız söz konusu değildir. Böyle kimselerin Yüce Kur’ân’ın yukarıdaki âyetlerine bir kez daha bakmaları uygun olacaktır. Zira Yüce Allah, kendine acımayıp şeytanın ve şeytanlaşmış adamların peşine takılan müşrikleri (Nisâ, 4/116; Lokmân, 31/13) asla affetmeyeceğini ve ebediyyen onları cehenneme tıkacağını söylemektedir. Dolayısıyla bizim Yüce Allah’tan daha merhametli olduğumuzu iddia ederek “hayasızca bize saldıranlara, hakaret edenlere, küfredenlere ve itibarsızlaştırmak için çalışanlara” acımamız/ üzülmemiz imkânsızdır. Zira kendine acımayanlara başkalarının acıması söz konusu değildir. (19.05.2017)

Yrd. Doç. Dr. Ahmet Emin SEYHAN                     

Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi